از همان آغاز به علل مختلف، سير و سلوک عرفاني با شيوهها و روشهاي گوناگون انجام پذيرفته است که اين شيوهها و سليقه ها به عنوان طريقتيا سلسله، شناخته شدهاند، که به سلسلههاي مهم تصوف اسلامي ذيلا اشارهاي ميکنيم:
سلسله قادريه: منسوب به عبد القادر گيلاني (متوفي 562 ه.) ملقب به قطب الاعظم. پيروان اين مکتب وحدت وجودي هستند. و به محبت و خدمتشهرت دارند. اگرچه در اصل از بين حنابله برخاستهاند، اما تا حدود زيادي اهل تسامح و مسامحه بودند. در اين طريقتبه حفظ سنت و شعائر تاکيد ميشود و اين طريقت در سراسر بلاد اسلامي منتشر شده است.
سلسله رفاعيه: منسوب به ابو العباس سيدي احمد رفاعي بصري (متوفي 578) است که سلسله شيوخ آن به معروف کرخي ميرسد. پيروان اين طريقت جهانگرد و خانه به دوش و در کار رياضت و تربيت و ترتيب ذکر، تندروتر از قادريهاند.
سلسله بدويه: منسوب استبه سيدي احمد البدوي (متوفي 675) که آنان را احمديه نيز مينامند. سلسله بدوي در مصر انتشار زيادي پيدا کرد. در يکي از جنگهاي صليبي که سن لوئي به مصر حمله کرد پيروان اين سلسله مسلمين را به جنگ با مسيحيان تشويق ميکردند. اما بيبند و باري و ميگساري آنها بعدها از اسباب عدم توجه عامه مسلمين به آنها شد.